Kansen warmtekracht in Brazilië

Sectoren als de suikerrietindustrie kunnen gebruik maken van hun eigen afval als brandstof

Doordat er weer voldoende regen is gevallen, is het land over het dieptepunt heen. Dit neemt niet weg dat de situatie abrupt weer kan verslechteren. Brazilië blijft voortdurend alert om eventuele volgende energieproblemen te voorkomen. Er is dan ook alle aanleiding voor Nederlandse leveranciers van apparatuur, onderdelen, kennis en kapitaal om de kansen die er liggen direct te grijpen.

Uitgerekend de belangrijkste economische regio?s van Brazilië, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor 80 procent van het bruto binnenlands product (bbp), werden de dupe van de inmiddels geweken energiecrisis. Een sterk gestegen energieconsumptie, achterblijvende investeringen en traag verlopende privatiseringen in de energiesector lagen eraan ten grondslag. Als reactie stelde president Cardoso een speciale Commissie voor het Beheer van de Energiecrisis aan, die vergaande bevoegdheden kreeg. Zo is nu in principe elke Braziliaanse energieafnemer verplicht 20 procent op de energierekening te besparen. Daarnaast werkte de overheid plannen uit om het energieaanbod met 20.000 MW uit te breiden en het landelijke transportnet met 7000 km te verlengen. Hierbij zijn tevens maatregelen getroffen om de energiemarkt te versoepelen.

Warmtekracht
De crisis vormde uiteraard een bedreiging voor de Braziliaanse economie, maar bood tegelijkertijd interessante aanknopingspunten voor handelsactiviteiten. De energiemarkt is een van de grootste markten van het land: energie-investeringen maken circa 8% uit van de totale investeringen in Brazilië en vooral de vraag naar alternatieve energiebronnen is sterk toegenomen. In opdracht van de Nederlandse ambassade in Brasilia onderzocht Transfer Latin Business Consultancy wat dit betreft de perspectieven voor warmtekrachtkoppeling. Deze techniek is de laatste jaren in Brazilië sterk in opkomst, vooral als gevolg van de stijgende energieprijzen en een betere marktregulering. Warmtekracht wordt daardoor economisch steeds interessanter, zeker voor sectoren als de suikerrietindustrie, die gebruik kunnen maken van hun eigen afval als brandstof en die de geproduceerde warmte en elektriciteit zelf kunnen gebruiken in hun productieproces. De aanbodzijde van de warmtekrachtmarkt kan de vraag echter onvoldoende volgen, door gebrek aan binnenlandse productiecapaciteit en onvoldoende technische kennis bij importeurs. De vraag zou zelfs nog veel groter kunnen zijn, als er nieuwe mogelijkheden voor financiering zouden komen. Dit zijn dan ook de punten waarop Nederlandse leveranciers van apparatuur en infrastructuur en Nederlandse financiers op zouden kunnen inspelen, blijkt uit de marktstudie 'De markt voor warmtekrachtkoppeling in Brazilië' *).

'Durfkapitaal'
Volgens Transfer Latin Business Consultancy is in Brazilië momenteel vooral veel vraag naar apparatuur voor kleinere warmtekrachttoepassingen (bijvoorbeeld generatoren tussen de 200 en 1000 kW). Daarnaast is er een aanzienlijke vraag naar optimalisering van de infrastructuur in kleine en grote warmtekrachtprojecten. Concrete producten die voor export naar Brazilië in aanmerking komen, zijn gas- en stoomturbines, (turbo)generatoren, motoren, scrubbers, boilers, recuperatieboilers, buizennetten, condensatoren en absorptiekoelmachines en -systemen. Financiële dienstverlening heeft vooral betrekking op ?durfkapitaal?. Er ligt een grote markt voor lange termijnleningen, die een relatief hoge rentevoet hebben maar ook de nodige risico?s kennen. Voor grote warmtekrachtprojecten zouden aparte ondernemingen (Special Purpose Companies) kunnen worden opgezet, voor kleinere zouden joint ventures kunnen worden aangegaan. Op een aantal van de genoemde deelmarkten zijn al Nederlandse bedrijven actief, maar er liggen nog veel meer kansen. De recente energiecrisis heeft het onderwerp energie tot een ?hot item? gemaakt, waarvoor snel oplossingen geboden zijn.

Uiteenlopend
De toepassingsgebieden waar zich kansen voordoen, zijn zeer uiteenlopend. Op de korte termijn zijn er met name mogelijkheden in de suikerrietindustrie en bij cellulosefabrieken. Daarbij gaat het zowel om nieuwe als om uitbreiding en verbetering van bestaande warmtekrachtprojecten. Hieraan kan infrastructuur, apparatuur en materieel worden geleverd. Volgens Transfer Latin Business Consultancy zou er de komende tien jaar alleen al in de suikerrietindustrie 12.000 MW aan warmtekrachtvermogen bij kunnen komen. Op de middellange termijn liggen er in Brazilië goede kansen voor relatief nieuwe markten waarop warmtekracht kan worden toegepast, zoals winkelcentra, ziekenhuizen, kantoorgebouwen, hotels en stadsverwarming en -koeling. Daar worden nu de eerste projecten opgezet. Ook in industrieën als de keramische of de metallurgische industrie doen zich steeds meer kansen voor warmtekracht voor. Dit betreft doorgaans grote projecten die getenderd worden en ?turn-key? worden aanbesteed.

Lokaal samenwerken
Nederlandse ondernemingen die in Brazilië de markt willen betreden, krijgen het dringende advies te starten met het opzetten van samenwerking met een in Brazilië gevestigde distributeur die bekend is met afnamekanalen, aanbestedingsprocedures, de belangrijkste marktpartijen en de Braziliaanse overheidsregels omtrent productregistratie, aanbestedingen e.d. In vrijwel alle gevallen dient het Nederlandse bedrijf zijn Braziliaanse partner(s) van de juiste marketing- en technische ondersteuning te voorzien. Heeft een bedrijf eenmaal vaste voet aan de grond in Brazilië dan zijn er goede mogelijkheden om lokaal ook een productiefaciliteit op te zetten. Een dergelijke faciliteit kan tevens een bruggenhoofd zijn voor marktontwikkeling in andere Latijns-Amerikaanse landen, zoals de Mercosul-landen waarmee Brazilië een economisch handelsblok vormt.

*) Het marktrapport ?De markt voor warmtekrachtkoppeling in Brazilië? uit september 2001 is verkrijgbaar bij de EVD in Den Haag. Belangstellenden kunnen het aanvragen via de afdeling Voorlichting
per fax: (070) 778 8889 of e-mail: vo@evd.nl Prijs: ? 52,18

Voor nadere informatie: EVD, Suzanne Bouman
telefoon: (070) 778 87 33 e-mail: brazilie@info.evd.nl