Radio Nederland Wereldomroep bezoekt de Waterboxx in Spanje

Afgelopen 12 maart is de RNW naar Spanje gekomen om een demonstratie van de Groasis Waterboxx bij te wonen. In de stromende regen werd het nut van deze innovatie voor het doorgaans zo droge Spanje uitgelegd. Het interview, gemaakt door Johan Huizinga, en het bijbehorende artikel zijn hieronder weergegeven.

Gepubliceerd op : 21 maart 2011 - 3:00 pm | door Johan Huizinga (Radio Nederland Wereldomroep)

Hoe haalt een Hollandse bloementeler het in zijn hoofd om in de woestijn het wereldwijde voedselprobleem te willen oplossen? Toch is het oud-bloementeler Pieter Hoff niet in de bol geslagen. Zijn Waterboxx, een soort couveuse voor zeer jonge boompjes in droge gebieden, wordt al wereldwijd toegepast.

'Veel meer mensen hebben mij al gevraagd waarom dit ding niet eerder is uitgevonden.' Op de steile flanken van de Spaanse Pyreneeën toont Pieter Hoff zijn uitvinding, een combinatie van vernuft en eenvoud. De lezers van het Amerikaanse blad Natural Science Magazine riepen de Waterboxx uit tot beste uitvinding van 2010.

De Waterboxx is eigenlijk niet veel meer dan een grote emmer met een uitsparing in het midden waar twee jonge boompjes doorheen kunnen groeien. Bij het planten van de boom wordt de bak eenmalig gevuld met zestien liter water. Het vocht wordt via een dikke katoenen draad door de bodem van de bak langzaam de grond ingevoerd naar de wortels van de boom.

’s Nachts dauw opvangen
De dauw die zich ’s nachts in de woestijn afzet op het geribbelde deksel van de bak, loopt vanzelf naar het midden waar het via twee pijpjes in het waterreservoir wordt opgevangen. Het water kan in het verder hermetisch afgesloten reservoir niet verdampen.

Koen Roest, irrigatie-expert van de Landbouwuniversiteit Wageningen onderzocht de Waterboxx en zegt dat de waterboxx op een aantal punten heel goed is ontworpen.

'Het systeem is er inderdaad op gericht om ’s nachts de maximale hoeveelheid dauw op te vangen. En een van de slimme dingen is ook het water dat heel langzaam wordt afgegeven aan de boom. Dat is veel effectiever dan de traditionele manier van irrigatie waarbij een tankwagen af en toe een plens water geeft aan de bomen zodat ze bijna verzuipen.'

Nooit bijgevuld
Volgens de uitvinder, Pieter Hoff, hoeft de bak nooit bijgevuld te worden. En verder zijn de dauw en het regenwater dat een enkele keer valt, voldoende om het boompje een jaar lang wortel te laten schieten. Daarna haalt de boom zelf voldoende water dieper uit de grond.

Koen Roest vindt de prijs van 10 euro per Waterboxx te hoog voor arme boeren in Afrika. 'Maar', zo rekent Pieter Hoff voor, 'je kan hem tien jaar lang elk jaar opnieuw gebruiken. Dus dat is 1 euro per jaar ofwel 1 euro per boom.’ Het is volgens Hoff acht keer goedkoper dan irrigatiepompen. ‘En die boeren hebben echt geen geld om voor 10.000 euro waterputten te slaan.'

Notenbomen
De uitvinder ziet voor zijn Waterboxx een grootse missie weggelegd. 'Ik hoop eigenlijk te bereiken dat we al het geërodeerde land dat de afgelopen 2000 jaar is ontstaan, opnieuw kunnen beplanten met bomen. Er zijn bijvoorbeeld veel notenbomen die vier ton voedsel per hectare produceren op land dat heel droog is. Dus als we iets aan het voedselprobleem zouden willen doen, dan kunnen we het land dat vroeger groen was weer opnieuw beplanten en daarmee voldoende voedsel produceren.'

Subsidie als wegbereider
Toch blijft er de nodige scepsis. En dat gold ook voor de Spanjaarden, benadrukt Sven Kallen die de Nederlandse uitvinding in dat land in de markt probeert te zetten. 'We hadden heel snel heel veel mensen weten te interesseren. Maar de Spanjaard is van nature toch vrij wantrouwig ten aanzien van innovatie en wil dus eerst zien dat het werkt. Om dat te doorbreken en te versnellen hebben we een aanvraag gedaan voor het Europese subsidieprogramma Life. Toen dat project in juli was goedgekeurd opende het al heel snel alle deuren naar allerlei partijen waarmee we het project nu versneld kunnen introduceren.'

Afgelopen week is met steun van provincies en gemeenten een begin gemaakt met het plaatsen van 30.000 Waterboxxen in vijf verschillende Spaanse regio’s. Kallen hoopt dat daarmee de laatste twijfels worden weggenomen. 'Kijk', zegt Pieter Hoff terwijl hij een tien maanden oud proefboompje uit de harde bodem trekt. 'Zie je die prachtige penwortels, die groeien dwars door rotsen heen.'

Twee uur later zit hij weer in het vliegtuig … op weg naar een volgend project in Kenia.